Lech Rugała

Historia Komisji Turystyki Pieszej
Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK

Wspominając początki tworzenia Komisji Turystyki Pieszej Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK trzeba mieć świadomość, w jak niesprzyjających warunkach przemian społeczno politycznych rodziła się myśl zastąpienia brakującego ogniwa pośredniego po likwidacji Zarządów Wojewódzkich, w których działały stosowne komisje. Nagłe zniknięcie tego ogniwa uniemożliwiało całościowe ujęcie spraw związanych z turystyką pieszą na terenie Wielkopolski i prowadziło do dalszej dezintegracji aktywu turystyki pieszej w naszym regionie. Ta sytuacja wymagała utworzenia jakiejś formy organizacyjnej, która by mogła zastąpić zlikwidowaną jeszcze wcześniej Komisję Turystyki Pieszej Zarządu Okręgowego PTTK. Utworzenie Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK dawało taką możliwość.

Ostatecznie Komisja Turystyki Pieszej została wyłoniona w dniu 22 maja 1995 roku na Wielkopolskiej Naradzie Aktywu Turystyki Pieszej, która odbyła się w ówczesnej siedzibie Wielkopolskiego Klubu Przodowników Turystyki Pieszej im Mieczysława Duralskiego. Spośród zebranych wybrano następujący skład komisji:

1. Stefan Bujnowicz, Oddz. Jarocin,
2. Andrzej Chojnicki, Oddz. Krotoszyn,
3. Bronisław Cieślicki, Oddz. Poznański,
4. Roman Dudziak, Oddz. Ostrów Wlkp.,
5. Tadeusz Gajda, Oddz. Gniezno,
6. Tomasz Gajewski, Oddz. Koło,
7. Bronisław Kawa, Oddz. Słupca,
8. Jarosław Maj, Oddz. Ostrów Wlkp.,
9. Wojciech Mielewczyk, Oddz. Poznański,
10. Zbigniew Odrobny, Oddz. Swarzędz,
11. Edward Poniewski, Oddz. Winogrady-Piątkowo,
12. Tomasz Ratajczak, Oddz. Prac Kolejowych,
13. Lech Rugała, Oddz. Poznański,
14. Wacław Szymczak, Oddz. Rawicz,
15. Franciszek Wachowiak, Oddz. Szamotuły,
16. Mieczysław Wierzejewski, Oddz. Kościan

Ze swojego składu Komisja wybrała czteroosobowe Prezydium: przewodniczący - Wojciech Mielewczyk, zastępca - Lech Rugała, sekretarz - Tomasz Ratajczak, członek - Edward Poniewski.

Zebranie założycielskie. Przemawia Tomasz Ratajczak

W początkowym okresie organizowania się Komisji zwołano kilka spotkań członków w celu wytyczenia głównych kierunków działalności i uchwalenia Regulaminu Komisji, do czego ostatecznie doszło na zebraniu w dniu 22 stycznia 1996 r., kiedy to uściślono, że Komisją będzie kierowało pięcioosobowe Prezydium, złożone z przewodniczącego, jego zastępcy, sekretarza i dwóch członków. W Regulaminie określono cele, zadania, organizację i tryb działania Komisji. Ostateczny kształt Regulaminu został zatwierdzony przez Zarząd Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK 25 marca tegoż roku. Jesienią 1995 r. chęć włączenia się do prac Komisji zadeklarował kol. Jan Sikorski (Oddz. Buk), który został w styczniu 1996 r. przyjęty do Komisji oraz jednocześnie na członka Prezydium. Kol. Sikorski jest także członkiem Komisji Turystyki Pieszej ZG PTTK

Tworząc Komisję Turystyki Pieszej nie skorzystano z propozycji przedłożonej przez Zarząd Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK, aby jej rolę spełniał Wielkopolski Klub Przodowników Turystyki Pieszej, gdyż zakładano, że udział w niej członków należących do różnych oddziałów, działających w ówczesnych małych województwach wchodzących w skład regionu Wielkopolski, wpłynie na integrację tego organu z Komisjami Turystyki Pieszej tych Oddziałów, a członkowie Komisji, wybrani spoza ówczesnego województwa poznańskiego, staną się nieformalnymi przedstawicielami regionu Wielkopolski w swoim województwie. W praktyce jednak taki skład Komisji osłabił jej operatywność. Na skutek niedogodności związanej z dojazdami (np. Oddziały nie zwracają kosztów przejazdów) do posiedzenia Komisji w pełnym jej składzie nigdy nie doszło. W tej sytuacji całą pracę Komisji przyjęło na siebie Prezydium.

W połowie 1996 r. Prezydium Komisji Turystyki Pieszej WKO ukonstytuowało się w następującym składzie: przewodniczący - Wojciech Mielewczyk, zastępca - Tomasz Ratajczak, sekretarz - Lech Rugała i członkowie : Edward Poniewski i Jan Sikorski

Zgodnie z wytycznymi Regulaminu członkowie Prezydium uczestniczyli w posiedzeniach Zarządu Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów i nadzorowali nad szkoleniem kadry programowej. W okresie mijającej kadencji kilkakrotnie odbyły się egzaminy na rozszerzenie uprawnień przodownickich, do których doraźnie powoływano komisje egzaminacyjne. Pierwszy, od powstania KTP WKO, kurs przodowników turystyki pieszej został zorganizowany pod kierownictwem Edwarda Poniewskiego i zakończył się w kwietniu 1997 r. egzaminami, po których uprawnienia uzyskało 7 nowych przodowników, w tym 1 przodownik młodzieżowy, a 6 przodowników zdało egzaminy na rozszerzenie uprawnień.

Spotkania Prezydium KTP WKO odbywały się początkowo w świetlicy Technikum Kolejowego (tymczasowej siedzibie Wielkopolskiego Klubu Przodowników Turystyki Pieszej), pod koniec 1995 roku w nowo powstałym obiekcie Korporacji przy ul. Kramarskiej, gdzie również odbywały się spotkania z pozostałymi członkami Komisji, a później w mieszkaniach prywatnych,. W dniu 23.12.1998 r. odbyło się kolejne posiedzenie Komisji, na którym ustalono, iż wybory nowego składu Komisji odbędą się przed upływem kadencji, tj. w czerwcu 1999 r. W związku z wyłączeniem się Tomasza Ratajczaka z działalności Komisji dokonano korekty składu Prezydium. Do Komisji dokooptowano następujących członków:

1. Krystian Grajczak, Oddz. Gniezno,
2. Czesław Ptak, Oddz. Nowe Miasto w Poznaniu

Skład Komisji, funkcjonującej w tym gronie, ostatecznie został zatwierdzony przez Zarząd WKO. Dokonano również nowelizacji Regulaminu Komisji wprowadzając do niego zapis o Podkomisji Szlaków. Podkomisję Szlaków tworzyli: Mieczysław Wierzejewski (Kościan), Wacław Szymczak (Rawicz) i Jacek Jackowski.

Zarząd Korporacji planował jednak utworzenie odrębnego Zespołu ds. Znakowania Szlaków Turystycznych. Ostatecznie jesienią 1996 r. WKO powołała w ramach Komisji Turystyki Pieszej Podkomisję Szlaków, której przewodniczącą została Aleksandra Błaszak-Zbierska, a członkami Bogdan Kucharski, Krzysztof Matysek i Piotr Szymanowski. Komisji Szlaków przez szereg lat przewodniczył Krzysztof Matysek. Opracował on szczegółowy wykaz szlaków pieszych województwa wielkopolskiego, co wymagało sporej pracy i czasu w terenie.

Wypada w tym miejscu nadmienić, że zorganizowano i przeprowadzono kursy znakarzy, oraz odnowiono część szlaków turystycznych, głównie na terenie byłego woj. poznańskiego. Pierwszy kurs znakarzy szlaków turystycznych przeprowadzono już w dniach 26-27 października 1996 r. Kolejny, w którym uczestniczyły 32 osoby, odbył się ostatnio w dniach 7-8 kwietnia 2000 r.

Trwające od kilku lat zawirowania wokół Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego, jak również prace legislacyjne wokół ustawy o turystyce i reforma administracyjna, nie ułatwiały pracy w Komisji. Nie znaczy to jednak, że w turystyce pieszej nic się nie działo.

Już na początku swojej działalności Wielkopolska Komisja Turystyki Pieszej zwróciła się do Oddziałów zrzeszonych w WKO o sporządzenie i nadesłanie listy przodowników działających na ich terenie z podaniem numerów legitymacji, zakresu uprawnień i aktualnych danych osobowych. Chodziło m.in. o uaktualnienie i wydanie drukiem nowego spisu przodowników turystyki pieszej.

Niestety, zaledwie sześć Oddziałów nadesłało spisy działających na ich terenie przodowników, a w końcu chodziło o wykaz, który by wykraczał poza granice dawnego województwa poznańskiego i obejmował całe województwo wielkopolskie, zgodnie z nowym podziałem administracyjnym. Nowy spis by musiał ująć także tych przodowników turystyki pieszej, którzy związani są działalnością z Oddziałami nie zrzeszonymi w WKO. Nie ma bowiem możliwości uzyskania wiarygodnych danych z KTP ZG PTTK, która zupełnie nie uwzględnia takiego podziału i nie dysponuje aktualnymi informacjami dotyczącymi działalności przodowników zarejestrowanych w centralnej kartotece.

Szansę na uporządkowanie spraw przodownickich dała przeprowadzona weryfikacja i fakt wydawania nowych legitymacji tylko aktualnie działającym przodownikom. Akcja ta umożliwiała zweryfikowanie danych odnośnie aktywności tej kadry, aktualnej przynależności do określonego Oddziału PTTK, faktycznego miejsca zamieszkania, telefonu itd. Sprawę utrudnia jednak okoliczność, że sprawozdania z działalności przodowników pozostają w Oddziałach. W związku z powyższym nadal aktualny jest apel do wszystkich Oddziałów z terenu Wielkopolski o przesyłanie stosownych danych do Wielkopolskiej Komisji Turystyki Pieszej.

Stwierdzono, że nie ma potrzeby wprowadzenia stałych dyżurów referatu weryfikacyjnego odznak turystyki pieszej przy Komisji, gdyż zainteresowanie weryfikacją odznak nieco spadło i w tym zakresie całkowicie je zaspokajają dobrze znane referaty weryfikacyjne w Oddziałach, zwłaszcza w Oddziale Poznańskim.

Członkowie Prezydium Komisji Turystyki Pieszej uczestniczyli w posiedzeniach Zarządu WKO w Poznaniu i na spotkaniach wyjazdowych, oraz posiedzeniach dydaktyczno - szkoleniowych, m.in. w Karpaczu, Sierakowie, Szamotułach.

Komisja wypracowała pewien system szkolenia i przeprowadzania egzaminów. Opracowano wykaz zagadnień szkoleniowych, jak również harmonogram egzaminów. Powołano stałą Komisję Egzaminacyjną, która działała w ramach Wielkopolskiej Korporacji Oddziałów PTTK Zatwierdzony w 2000 r. przez KTP ZG PTTK skład Komisji Egzaminacyjnej WKO był następujący:

1. Eugeniusz Kowalski - przewodniczący
2. Edward Poniewski - sekretarz
3. Bogdan Kucharski - członek
4. Andrzej Machciński - członek
5. Paweł Mordal - członek
6. Jan Sikorski - członek

Takie uregulowanie spraw szkoleniowych dawało możliwość przeprowadzania egzaminów na miejscu, w swoim regionie, bez konieczności wyjazdu do Warszawy lub zapraszania Komisji ZG do Wielkopolski, oraz ułatwiało nadawanie lub rozszerzanie uprawnień przodownickich.

Pamiątkowe znaczki ze zlotów przodownickich

Godnym odnotowania jest fakt reaktywowania po długiej przerwie Wielkopolskiego Zlotu Przodowników Turystyki Pieszej, który odbył się w dniach 25-26 listopada 2000 r. w Szamotułach. W trakcie trwania Zlotu przeprowadzono posiedzenie wyjazdowe Komisji i naradę aktywu turystyki pieszej z Zarządem WKO, na której poruszono bieżące sprawy związane ze zmianami regulaminów oraz weryfikacją kadry przodownickiej, trudności w ujednoliceniu systemu znakowania sieci szlaków turystycznych w Wielkopolsce i wiele innych spraw. Wymieniono doświadczenia, padły też nowe propozycje.

Postanowiono kontynuować zloty, które odbyły się w Starym Tomyślu 24-25 listopada 2001 r., a kolejny w Żninie 26-27 października 2002 r. Na zlotach omawiano ważne problemy przodownickie i przyjęto sprawozdania Podkomisji o odnowieniach i stanie szlaków. Natomiast w listopadzie w siedzibie Oddziału Poznańskiego odbyły się egzaminy na przodowników i rozszerzenie uprawnień przodownickich. W roku 2003 zlot odbył się w dniach 22-23 listopada na terenie Puszczy Zielonka w Ośrodku Szkoleniowym Akademii Rolniczej w Zielonce. Jego organizatorem był Oddział PTTK Nowe Miasto.

Kolejny Wielkopolski Zlot Przodowników Turystki Pieszej zorganizował w dniach 27-28 listopada 2004 r. Oddział PTTK we Wrześni. Podczas trwania Zlotu również odbyły się egzaminy przodownickie i na rozszerzenie uprawnień. Trwało to do 2015 r., kiedy Komisja Egzaminacyjna zawiesiła działalność z powodu wprowadzenia nowych zasad zdawania egzaminów przodownickich, a Wielkopolska Komisja Turystyki Pieszej uznała, że w kolejnej kadencji nie ma sensu powoływania nowej i egzaminy przeprowadzają przedstawiciele Komisji Egzaminacyjnej ZG PTTK. W 2015 roku egzaminy zdawano w Trzciance koło Opalenicy już wg nowego systemu, polegającego na wypełnianiu arkuszy z pytaniami testowymi. Od tej pory egzaminy przeprowadzane są tylko w tym systemie każdego roku na jesieni, na zlotach w miesiącu listopadzie, a Komisja Egzaminacyjna Wielkopolskiej Komisji Turystyki Pieszej nie jest już powoływana.

Zobacz  Relacja ze spotkania jubileuszowego

| Strona główna | Głaz Pamięci |

Stronę prowadzi: Lech Rugała